x تبلیغات
علم و فناوری

افشاگری بزرگ در صنعت ساختمان‌سازی ایران: ۵ هشدار حیاتی درباره آجرهای بی‌کیفیت

در چند سال اخیر، افزایش ساخت‌وساز در ایران باعث رشد چشمگیر بازار مصالح ساختمانی شده است. در میان این مصالح، آجر نما بیش از هر زمان دیگری در معرض توجه معماران و طراحان قرار گرفته است. اما پشت پرده‌ی این بازار پررونق، حقیقتی تلخ پنهان است؛ ورود گسترده آجرهای غیراستاندارد که می‌تواند پایه‌های ساختمان را در سکوت فروبپاشد.

بر اساس گزارش منتشرشده توسط سازمان ملی استاندارد ایران، بیش از ۲۵ درصد آجرهای عرضه‌شده در بازار فاقد استانداردهای حرارتی و فشاری لازم‌اند. این عدد، زنگ خطری جدی برای صاحبان پروژه‌ها و سازندگان محسوب می‌شود. در ادامه، به ۵ هشدار حیاتی درباره عواقب استفاده از آجر بی‌کیفیت می‌پردازیم.

۱. کاهش عمر مفید ساختمان تا ۴۰ درصد

آجرهای غیراستاندارد معمولاً از خاک‌های نامرغوب یا روش‌های پخت غیرصنعتی تهیه می‌شوند. این نوع آجرها در برابر فشارهای محیطی مانند سرما، رطوبت و تغییرات دمایی مقاومت لازم را ندارند.
مطالعات میدانی در پروژه‌های نوساز تهران و اصفهان نشان داده است که در ساختمان‌هایی که از آجرهای غیرمقاوم استفاده شده، ترک‌های ساختاری و پوسته‌پوسته شدن نما در کمتر از ۳ سال ظاهر شده است. این پدیده، نه‌تنها هزینه تعمیرات را افزایش می‌دهد، بلکه ایمنی ساکنان را نیز تهدید می‌کند.

۲. خطر ریزش نما در اثر باران و باد

در ظاهر ممکن است همه آجرها شبیه هم باشند، اما تفاوت اصلی در میزان جذب آب و چسبندگی ملات است. آجرهای ضعیف، آب باران را جذب کرده و به‌تدریج ملات پشت نما را سست می‌کنند.
در بسیاری از موارد، گزارش‌های ایمنی شهری از ریزش آجر نما در خیابان‌های پرتردد حکایت دارند — خسارت‌هایی که به‌سادگی قابل پیشگیری بوده‌اند. اگر آجر مورد استفاده تست جذب آب را پشت سر نگذاشته باشد، در بلندمدت مانند اسفنج عمل می‌کند و موجب شل شدن کل نمای ساختمان می‌شود.

۳. افزایش مصرف انرژی و هزینه‌های گرمایش

یکی از ویژگی‌های اصلی آجر باکیفیت، عایق حرارتی بودن آن است. وقتی آجر نتواند مانع تبادل دما شود، خانه در تابستان داغ‌تر و در زمستان سردتر می‌شود.
این یعنی سیستم‌های سرمایشی و گرمایشی باید بیشتر کار کنند، که در نهایت منجر به افزایش چشمگیر مصرف انرژی و قبض برق و گاز می‌شود.
بر اساس آمار رسمی وزارت صمت، ساختمان‌هایی که از آجرهای استاندارد با تخلخل کنترل‌شده استفاده کرده‌اند، به‌طور متوسط ۱۵٪ بهره‌وری انرژی بیشتری داشته‌اند.

۴. افت ارزش ملک در هنگام فروش

در بازار امروز مسکن، خریداران بیش از هر زمان دیگری به کیفیت مصالح توجه دارند. نمای ساختمان اولین نشانه از دقت در اجرا و انتخاب مصالح است. اگر آجرها پس از مدتی دچار تغییر رنگ، شوره‌زدگی یا شکستگی شوند، ظاهر ساختمان به‌شدت افت می‌کند.
این موضوع نه‌تنها زیبایی بنا را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد بلکه ارزش ملک را در زمان فروش تا ۲۰٪ کاهش می‌دهد. در واقع، انتخاب نادرست آجر نما می‌تواند به معنای از دست دادن میلیون‌ها تومان سرمایه در آینده باشد.

۵. افزایش خطرات زیست‌محیطی و آلودگی

فرایند تولید آجرهای غیراستاندارد معمولاً در کارگاه‌های غیرمجاز انجام می‌شود که از سوخت‌های آلاینده و خاک‌های کشاورزی استفاده می‌کنند. این مسئله باعث تخریب خاک و آلودگی هوا می‌شود.
سازمان محیط‌زیست در آخرین گزارش خود اعلام کرده است که بیش از ۳۰۰ کوره آجرپزی غیرمجاز در کشور فعالیت دارند. خرید از چنین منابعی، علاوه بر خطر برای ساختمان، به تخریب محیط‌زیست نیز دامن می‌زند.

جمع‌بندی: انتخاب هوشمندانه، کلید امنیت و دوام

در نهایت، انتخاب آجر مناسب نه‌تنها یک تصمیم فنی، بلکه یک تصمیم حیاتی برای امنیت و دوام ساختمان است. آجر نما استاندارد باید از منابع معتبر، با گواهی کیفیت و مطابق با ضوابط سازمان استاندارد تهیه شود.
در دنیای امروز که قیمت‌ها و کیفیت‌ها بسیار متفاوت شده‌اند، سازنده‌ای برنده است که آگاهانه خرید کند و آینده پروژه خود را فدای چند درصد صرفه‌جویی نکند.

 

 

ترکیب اصالت خاک و نبوغ مهندسی امروز

 

مصالح ساختمانی از دیرباز، شالوده تمدن و مظهر استقامت بوده‌اند. در میان انبوه موادی که بشر برای ساخت سرپناه از آن‌ها بهره برده، محصولی از خاک رس پخته‌شده جایگاهی ویژه دارد. این مکعب‌های رسی که غالباً با سوراخ‌هایی عمودی بر سطح خود متمایز می‌شوند، نقشی بی‌بدیل در صنعت ساخت‌وساز مدرن و سنتی ایفا می‌کنند. نام‌گذاری این مصالح گاهی برگرفته از محل تولید اولیه آن‌هاست، به عنوان مثال، در منطقه اصفهان، شهری تاریخی و صنعتی، محله‌ای به نام لفتون وجود دارد که مرکز تولید این محصول بوده و به همین دلیل این محصول ساختمانی خاص به نام  آجر لفتون نیز شناخته می‌شود.

تاریخچه و منشأ تولید

اگرچه استفاده از آجر قدمتی هزاران ساله دارد، اما نمونه سوراخ‌دار آن محصولی نسبتاً نوین در تحول معماری است. سوراخ‌های ایجاد شده در این قطعات، یک نوآوری هوشمندانه محسوب می‌شود که به منظور کاهش وزن، افزایش سرعت پخت و همچنین بهبود پیوند ملات ابداع گردید. خاستگاه تولید انبوه این مصالح به منطقه‌ای در حوالی اصفهان بازمی‌گردد که به دلیل وجود معادن غنی خاک رس مرغوب، به یکی از قطب‌های تولید این محصول بدل شد. این محصول که به طور گسترده در کوره‌های سنتی و صنعتی پخته می‌شود، در رنگ‌های متنوعی از زرد روشن تا قرمز و گلبهی در بازار موجود است که هر کدام بسته به نوع خاک اولیه و دمای پخت، جلوه‌ای خاص دارند.

فرآیند تولید و ساختار فیزیکی

تولید این مکعب‌های رسی از گِل رس مرغوب آغاز می‌شود. پس از آسیاب کردن و آماده‌سازی دقیق خاک، مواد اولیه وارد خط تولید شده و تحت فشار و در قالب‌های مخصوص شکل می‌گیرند. وجود سوراخ‌ها در این قطعات، که معمولاً به ده عدد می‌رسد، نه تنها باعث کاهش حجم تقریبی ۲۵ درصدی از مصالح مصرفی می‌شود، بلکه یک مزیت فنی بزرگ را به ارمغان می‌آورد. این سوراخ‌ها اجازه می‌دهند تا گرما به صورت یکنواخت‌تری در کل قطعه پخش شود و فرآیند خشک شدن و پخت آن سریع‌تر و کامل‌تر انجام گیرد. در زمان اجرا، این حفره‌ها با ملات پر می‌شوند و یک اتصال مکانیکی قوی ایجاد می‌کنند که مقاومت ساختمان در برابر نیروهای جانبی، به ویژه در مناطق زلزله‌خیز، را به طرز چشمگیری افزایش می‌دهد.

ابعاد، انواع و کاربری‌ها

این محصول پرطرفدار در ابعاد گوناگونی تولید می‌شود که هر کدام برای کاربری خاصی در نظر گرفته شده‌اند. از متداول‌ترین ابعاد می‌توان به مدل قالب بزرگ با طول ۲۱.۵، عرض ۱۰ و ارتفاع ۵.۵ سانتی‌متر و مدل قالب کوچک‌تر با طول ۱۹، عرض ۹ و ارتفاع ۵ سانتی‌متر اشاره کرد. انواع آن نیز بر اساس تعداد سوراخ‌ها و ابعاد شامل مدل‌های ده سوراخ (رایج‌ترین نوع)، سه گل (با سه سوراخ) و نیمه (با ابعادی نصف یک قطعه کامل) تقسیم‌بندی می‌شوند.

اصلی‌ترین کاربرد این مصالح، در احداث دیوار است. به دلیل وزن نسبتاً سبک‌تر در مقایسه با برخی نمونه‌های فشاری قدیمی، این مصالح بار مرده سازه را کاهش می‌دهند. همچنین، در ساخت دیوارهایی که تحمل فشار و وزن بالایی را دارند، از این قطعات استفاده می‌شود و در صورت لزوم، می‌توان با قرار دادن میلگرد در داخل سوراخ‌ها و تزریق ملات، دیوارهایی بسیار مقاوم و مسلح ایجاد کرد که به عنوان دیوارهای حمال عمل کنند. به علاوه، از این محصول برای احداث سقف‌های طاقی و همچنین دیوارکشی محوطه‌ها، سوله سازی و ویلاسازی به وفور استفاده می‌شود. مدل‌های باکیفیت‌تر این محصول که دارای سطحی صاف و رنگی یکدست هستند، حتی در سطوح بیرونی ساختمان‌ها و به عنوان پوشش تزئینی نیز به کار می‌روند و زیبایی و اصالت خاصی به نمای بنا می‌بخشند.

مزایای اقتصادی و فنی

انتخاب این نوع مصالح تنها یک تصمیم فنی نیست، بلکه دارای توجیهات اقتصادی و محیطی نیز هست:

·       صرفه‌جویی در مواد اولیه: وجود سوراخ‌ها باعث می‌شود که مواد اولیه کمتری برای تولید مصرف شود.

o      نکته: این صرفه‌جویی، قیمت تمام‌شده محصول را به شکلی رقابتی نگه می‌دارد.

·       کاهش هزینه‌های ساخت:

1.     حمل‌ونقل ارزان‌تر: به دلیل وزن کمتر هر واحد.

2.     ملات کمتر: ساختار پازلی و سوراخ‌دار، مصرف ملات برای چینش را بهینه می‌سازد.

3.     زمان اجرای سریع‌تر: ابعاد بزرگ‌تر و وزن سبک‌تر، سرعت اجرای دیوارچینی را بالا می‌برد.

·       دوام بالا: مقاومت در برابر یخ‌زدگی و پایداری در برابر شرایط جوی، طول عمر سازه را افزایش داده و نیاز به تعمیرات درازمدت را کاهش می‌دهد.

 

·       ایجاد خلاء: خاصیت عایق‌سازی حرارتی، به صورت غیرمستقیم، هزینه‌های انرژی ساختمان (سرمایش و گرمایش) را در بلندمدت کاهش می‌دهد.

جمع بندی نهایی

به طور خلاصه، این مصالح ساختمانی سوراخ‌دار، که به آجر لفتون شهرت دارد، با تلفیق سنت و فناوری، یک گزینه ایده‌آل برای دیوارهایی محکم، سبک و با دوام در ساخت‌وساز مدرن ایرانی محسوب می‌شود و میراث هزاران ساله آجرکاری را با نوآوری‌های قرن حاضر پیوند می‌دهد.

 

 

 

 

 
صفحه قبل 1 صفحه بعد